Hiện nay, sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật ngày càng phổ biến trong hoạt động nông nghiệp. Cùng với đó là rác thải từ hoạt động sản xuất khiến ô nhiễm môi trường trong nông nghiệp ngày càng phổ biến và trầm trọng với nhiều vấn đề thách thức.

Một số kết quả nghiên cứu cho thấy, sản xuất nông nghiệp đang gây ra ô nhiễm môi trường nghiêm trọng không kém gì sản xuất công nghiệp. Nhưng thách thức về vấn đề ô nhiễm môi trường nông nghiệp tại Việt Nam cũng như một số quốc gia trong khu vực ngày càng lớn. Dưới đây là thực trạng ô nhiễm môi trường nông nghiệp tại Việt Nam.

1. Ô nhiễm môi trường trong nông nghiệp đang hủy hoại môi trường nông thôn

Những loại chất thải nông nghiệp xuất hiện ngày càng nhiều tại các vùng nông thôn trong khi khả năng đầu tư cho xử lý, giảm thiểu ô nhiễm rất hạn chế. Chính vì thế, người dân sống ở nông thôn đang hàng ngày, hàng giờ đối mặt với tình trạng ô nhiễm ngày càng trầm trọng.

Theo kết quả khảo sát, phần lớn các chất thải sinh hoạt, những loại rác thải nông nghiệp không được phân loại tại nguồn, vứt bừa bãi ra môi trường. Lượng rác thải tồn đọng tại kênh, mương khá lớn và phổ biến, dẫn đến ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân cũng như gia tăng gánh nặng bệnh tật.

Chất thải nông nghiệp là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nông thôn

Những loại chất thải còn bám lại trên bỏ bao bì, các chai lọ hoặc các gói hóa chất là chất thải rắn rất độc hại. Thế nhưng, đa số người dân đều chưa có ý thức thu gom để xử lý rác thải nông nghiệp một cách tập trung. Thậm chí có những nơi rác thải nông nghiệp tràn ngập tại các kênh mương hoặc tại các nơi đất trống, điều này không những ảnh hưởng trực tiếp tới môi trường mà còn gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, đến môi trường sống của người dân.

2. Ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi

Theo Cục Chăn nuôi, chất thải chăn nuôi là một trong những nguồn gây ô nhiễm lớn nhất trong sản xuất nông nghiệp. Mỗi con bò có thể thải ra 10 -15kg phân/ngày, 1 con lợn thải 2,5-3,5kg phân/ngày; mỗi gia cầm thải 90g phân/ngày, Theo đó, tổng khối lượng chất thải chăn nuôi khoảng 73 triệu tấn/năm. Bên cạnh đó, tại một số địa phương, chăn nuôi nông hộ vẫn chiếm tỷ lệ lớn, vì vậy việc xử lý và quản lý chất thải chăn nuôi ngày càng khó khăn.

Cả nước có 8,5 triệu hộ chăn nuôi quy mô gia đình, 18.000 trang trại chăn nuôi tập trung, song mới chỉ có 8,7% số hộ xây dựng công trình khí sinh học (hầm biogas). Tỷ lệ hộ gia đình có chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh cũng chỉ chiếm 10% và chỉ 0,6% số hộ có cam kết bảo vệ môi trường. Vẫn còn khoảng 23% số hộ chăn nuôi không xử lý chất thải bằng bất kỳ phương pháp nào mà xả thẳng ra môi trường bên ngoài.

Tình trạng sử dụng thuốc thú y, vắc-xin, phòng chống dịch bệnh không đúng kỹ thuật cũng đang gây tác hại lớn đến môi trường. Kết quả kiểm tra 134 mẫu nước lấy từ các giếng khoan gần những hố chôn gia cầm chết, phát hiện 23% số mẫu bị nhiễm bẩn các chất hữu cơ vượt mức cho phép; 42,3% mẫu bị nhiễm vi sinh vật vượt giới hạn cho phép.

Xem thêm

• Thông tin khái quát về thực trạng ô nhiễm môi trường nông thôn

• Vấn đề ô nhiễm môi trường trên thế giới được nhiều người quan tâm

3. Nguồn nước nông nghiệp đang đứng trước mối đe dọa lớn

Theo báo cáo của một số tổ chức, một trong các nguồn gây ô nhiễm nước lớn nhất hiện nay là nông nghiệp. Đây là mối đe doạ nghiêm trọng đối với sức khoẻ con người và hệ sinh thái, đặt ra nhiều áp lực và thách thức về việc bảo vệ môi trường sống.

Ô nhiễm môi trường trong nông nghiệp: Trầm trọng và đáng báo động

Do hiện tượng thấm nước mà dư lượng những loại thuốc trừ sâu cũng như phân bón ở các vùng sản xuất nông nghiệp có thể gây ô nhiễm nước ngầm và đất.

Đặc biệt, nước ta tại các khu vực nông thôn, nhận thức người dân còn thấp, các nguồn nước sông ngòi, nước ngầm vẫn được sử dụng làm nước sinh hoạt. Những nguồn bệnh từ chăn nuôi như thuốc trừ sâu, ni-tơ trong nước ngầm, các nguyên tố kim loại và các chất gây ô nhiễm mới nổi, bao gồm kháng sinh và gien kháng kháng sinh được bài tiết bởi gia súc theo chuỗi thức ăn gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người và ô nhiễm môi trường trên toàn bộ quy mô canh tác.

Bên cạnh những vấn đề nêu trên, ở nông thôn còn có tình trạng ô nhiễm môi trường làng nghề, ô nhiễm môi trường trồng trọt và thủy sản… Có thể thấy ô nhiễm môi trường trong nông nghiệp đang là vấn đề nan giải, cần được quan tâm và tìm cách giải quyết.